baykal nire angara nire...

baykal'a mesafemiz belli fakat bunu görmezden gelmeyelim, adam obama kişisine ahmet hamdi tanpınar, sait faik hediye ediyor. ben sadece bunu yazıp geçip gidecekken, aklıma buraya baykal gölü fotoğrafı koymak geliyor. baykal gölü etrafında gezinirken içine dalıveriyorum; dünyadaki içme suyunun yakalaşık %20'sinin orada olduğunu, dünyanın en yaşlı gölü olduğunu, en derin göl olduğunu, derinliğinin 15 kilometreye yaklaştığını öğreniyorum. derken karşıma "angara nehri" çıkıveriyor, "haydaaa" diyorum, "sibirya'nın göbeğinde bir angara varmış".

dünya küçük mü demeli, hayat ne acayip mi, bilgi akışkan mı? peki şimdi resim ne olmalı? ahmet hamdi mi, angara nehri baykal'dan çıkarken mi? ikincisini tercih ettim... "Anqara çayı haqqında əfsanə"yı da spesiyalite olarak eklemeye karar verdim:

"Qədim dövrlərdə qüdrətli Baykal şən və xeyirxah idi. O, öz yeganə qızı Anqaranı çox sevirdi. Dünyada ondan gözəli yox idi. Gündüzlər o səmadan daha parlaq, gecələr isə buludlardan daha tutqun olardı. Anqaranın yanından keçən hər kəs onun gözəlliyinə heyran olar, onu vəsf edərdi. Hətta köçəri quşlar, durnalar, leyləklər, qazlar da alçaqdan uçaraq ona tamaşa edər, lakin onun sularına nadir hallarda enərdilər.

Qoca Baykal öz qızını göz bəbəyi kimi qoruyurdu. Bir dəfə Baykal yuxuya getdikdən sonra Anqara gənc Yeniseyin yanına qaçdı. Yuxudan oyanan Baykal öz sularını titrətdi. Şiddətli fırtına qopdu, dağlar nərildədi, meşələr silkələndi, göy üzü kədərdən qaraldı, heyvanlar qorxu içində qaçışdılar, balıqlar suyun dərinliklərinə endilər, quşlar günəşə doğru uçuşdular. Qüdrətli Baykal dağdan bir qaya qoparıb uzaqlaşan qızına tərəf tulladı. Qaya gözəl Anqaranın düz boğazının üstünə düşdü. Mavigözlü Anqara yalvarışlı səslə dedi:

- Ata, mən susuzluqdan yanıram, məni bağışla, heç olmasa bir damcı su ver.

Baykal qəzəblə çığırdı:

- Mən yalnız öz göz yaşlarımı verə bilərəm!

Min illərdir ki, Anqara Yeniseyə doğru göz yaşı axıdır. Qoca və tənha Baykal isə qaraqabaq və qəzəblidir. Baykalın öz qızına tərəf atdığı qayanı isə insanlar Şaman daşı adlandırırlar."