30 Aralık 2021

2021'in kitabı-filmi

ödüllerin manası biraz da gelenekselleşmeleriyle alakalı değil mi? ikincisi hiçbir zaman verilmediği için "1. geleneksel yayla şenlikleri ödülü" de anlamından epey şey kaybediyor bence. oysa biz ta 2015'ten beri "yılın ödülleri" törenini aksatmadan gerçekleştirdiğimize göre, bu yıl kazananlar da ödüllerini rahat rahat evlerinin baş köşelerine koyabilirler. o halde "2021'de okuduğum en iyi kitap", "2021'de seyrettiğim en iyi film" ödüllerine kitaplarla başlayalım. (ayrıca bkz. önceki yılların kazananları listesi

2021 başından itibaren okuduğum kitapların listesini çıkarmıştım [iş icabı okuduklarım dahil değil, bu listede tamamen kendi zevkim için okuduklarım var. atladıklarım da mutlaka ve mutlaka oluyor ama 15 senedir (vay be!) mümkün olduğunca düzenli şekilde tuttuğum bir liste bu: eskiden beri "kitabi" başlığının altında sağ kenarda dururdu ama bu seneden sonra blogspot'un dizaynına getirdiği hıyarlığın sonucu artık sağ kenarda değil, bir yazıymış gibi blog içinde güncelleyeceğim]. "2021'de okuduğum en iyi kitap" ödülü için adaylar şunlardı:

* A’dan Z’ye Abidin Dino - Zeynep Avcı

* Medea - Euripides  

* Pera - İlhan Berk

* Galata - İlhan Berk

A’dan Z’ye Abidin Dino, tabii ki herkese hitap edecek bir kitap değil. ben resimlerini zaten severdim, hayatına dair az çok bir şeyler bilirdim ama Abidin Dino'nun hayatını, yaşadıklarını, yapıp ettiklerini basit bir ansiklopedi tarzıyla anlatan bu kitabı okuduktan sonra kendisine verdiğim kıymet kat kat arttı. iddiayla söyleyebilirim ki, bence bu memleket topraklarında yetişmiş en kıymetli sanatçıdır.

oyun okumak da yine herkese göre değil. çünkü okurun epeyce çabalamasını gerektiren, tüm olayların bir sahnede geçtiğini akıldan hiç çıkarmadan yapılması gereken bir eylem. fakat bir kez alışınca, tadını alınca nefis bir deneyim aslında. bu sene çok oyun okudum, bilhassa Yunan klasiklerini ama bizzat karakterin kendisiyle içlerinden Medea'nın yeri bambaşka oldu. 

İlhan Berk'in Galata ve Pera'sını aslında tek bir kitap olarak düşünmek de mümkün. Berk'in, Galata için söylediği “Galata bir gün yıkılırsa bu kitapla yeniden kurulabilecektir” lafının altının ne kadar dolu olduğu net biçimde ortada: Beyoğlu'nu, Galata'yı neredeyse sokak sokak, ev ev, karakterleriyle birlikte öyle anlatıyor ki, kitaplardan zevk almak için buraları bilmek bile gerekmiyor sanki. muhitin insanı olmam, Berk'in anlattığı sokaklardan, yollardan geçip duruyor olmam kararımı ayrıca etkilemiş olabilir ama madem bu ikiliyi tek bir kitap gibi düşündüm, o halde "2021'de okuduğum en iyi kitap" ödülünü Galata ve Pera'nın birlikte kazandığını (içinde Abidin Dino çizimleri de olan Galata'yı biraz daha fazla sevdiğimi de belirterek) açıklamaktan zevk duyuyorum. İlhan beyi yürekten alkışlıyoruz...  

sıra ''2021'de seyrettiğim en iyi film'' ödülünde... her seyrettiğim filme imdb'den not veririm: 10 üzerinden: 4-berbat, 5-kötü, 6-idare eder, 7-seyredilir, 8-iyi film, 9-10 zaten çok çok iyi film. her ay seyrettiklerimi "seyir defteri" başlığıyla bloga da aktarıyorum. 2021 aday listesi şöyle (söz konusu ayda en yüksek puanı almış filmler bunlar. misal iki tane 8'lik film varsa, bloga afişini koyduğum film kazanıyor):

Ocak: The Shop Around the Corner (1940): 8/10   
Şubat: İşe Yarar Bir Şey (2017): 6/10
Mart-Nisan: Il Posto (1961): 8/10  
Mayıs: Küçük Şeyler (2019): 7/10  
Haziran-Temmuz: Romanzo di una strage (2012): 8/10
Ağustos: The Friends of Eddie Coyle (1973): 6/10 
Eylül-Kasım: My Life as a Dog (1985): 8/10 
Aralık: Don't Look Up (2021): 7/10

BelgeselInto the Inferno (2016): 8/10
                İyi ki Yapmışım (2020): 8/10 

önce belgesel dalı... adını koyalım, "Werner Herzog belgeselciliği" diye bir şey var: bir konuyu merkeze alıp doğa, tarih ve insanlık üzerine uzun uzun, tatlı tatlı düşündürecek malzemeyi sun. Into the Inferno'da bu sefer yanardağlarla haşır neşir olan Werner abi yine yapacağını yapıyor yani. "belgesel dalı"nda ödül sonuna kadar hakkıdır. ustaya saygılarımızı sunuyoruz. ("İyi ki Yapmışım" da net mansiyonu alır ama, memleketimizde hakkıyla yapılmış bu tip işlerin azlığı düşünülünce)     

bu yıl hiç 9'luk film seyretmemişim, o yüzden değerlendirme 8'likler arasında olacak. keşke Big Fish, Awakenings, Conspiracy gibi aslında 8'lik ama mart-nisan'da karşılarında rakip olarak Il Posto'yu bulan filmleri şubat'ta, ağustos'ta seyretmiş olsaydım da en azından aday statüsü alabilselerdi (eylül-kasım'daki A Heart in Winter'ı da atlamayalım tabii). yine de buradan kendilerini anmış olduk... 

adaylara gelince: The Shop Around the Corner, "romantik komedi"nin atalarından sayılabilir herhalde. çok iyi oyunculuklar ve tabii çok iyi yönetmen Lubitsch. Romanzo di una strage, İtalyan derin devletinin filmi ama Türkiye’den epey şey bulmak da mümkün (Dario Fo’nun “bir anarşistin kaza sonucu ölümü” oyunundaki anarşist de bu filmdeki anarşist işte). My Life as a Dog, mücevher filmlerden: basit ama etkili bir İsveç işi. bir çocuğun hayatını şekillendirecek kırılma noktaları neler olabilir, hiç de ajitasyona kaçmadan anlatıveriyor. 

Ermanno Olmi'nin Il Posto'su için hemen şunu söyleyebilirim: Kafka bir film yazsa-yönetse ancak bu kadar yazıp-yönetirdi herhalde. gençlik, gelecek kaygıları, bürokrasi, aşk, yabancılaşma, hayaller, umutlar, boş vermişlikler ve başka bir sürü başka şey Kafkaesk karakterlerle, sahnelerle birlikte... Olmi, yaşayan bir film yapmaya başararak filmin çekiminden 60 yıl sonra "2021'de seyrettiğim en iyi film" ödülünü aldı, ki sonuna kadar hakkıdır. kendisini ayakta alkışlıyoruz...      

seyir defteri / aralık 2021

Don't Look Up (2021): 7/10


The Matrix Resurrections (2021): 6/10

Titane (2021): 6/10 

Belfast (2021): 6/10

The Age of Innocence (1993): 5/10

Cry Macho (2021): 5/10

The Last Duel (2021): 6/10

The Power of the Dog (2021): 6/10 

---

The Walking Dead (2010-2022): 8/10

24 Aralık 2021

Kitabi: 01.I.2021 - 31.XII.2021

Zincire Vurulmuş Prometheus - Aiskhylos  

Agamemnon- Aiskhylos 

Antigone - Sophokles   

Kral Oidipus - Sophokles 

Oidipus Kolonos'ta - Sophokles 

Aias - Sophokles 

Trakhisli Kadınlar - Sophokles 

Elektra - Euripides 

Alkestis - Euripides 

Medea - Euripides  

Andromakhe - Euripides 

Camanchaca - Diego Zúñiga

Yeditepe Öyküleri - Abidin Dino

Kafka İle Söyleşiler - Gustav Janouch

Ebedi Nişanlı Kafka - Jacqueline Raoul-Duval

Şampiyon - Jack London

Firar Öyküleri - Adnan Gerger

Türkân Hanım’ın Ölümü - Selçuk Baran

Antonius ve Kleopatra - Shakespeare

Galile'nin Yaşamı - Bertolt Brecht

Kısa Hayat Öyküm - Abidin Dino

Abelard ve Heloise-Mektuplar - Ronald Duncan

A’dan Z’ye Abidin Dino - Zeynep Avcı

Sanatımızda Bir Dönemeç: 50'li Yıllar, Ankara - Erhan Altan

Odessa - İzak Babel

Eski İstanbul Hikayeleri - Burhan Felek

Türkiye'de Grup Müziği: 1980'ler - Münir Tireli

Pera - İlhan Berk

Galata - İlhan Berk

Ateş Sönene Kadar - Aylin Balboa

Barbarları Beklerken - J.M. Coetzee

Şeytan Geçti - Aslı Tohumcu

Hisli Kirpi - İlhami Algör

İstanbullu Amazonlar 1809 - Şebnem İşigüzel

Özleştirme Durdurulamaz - Ömer Asım Aksoy

Bitmeyen Kavga - John Steinbeck

Yerin Dibinden Geliyorum - Ayşe Özlem İnci

Dünyanın Kasım'a Görünüşü - Sema Aslan

Yağmur Yüklü Bulutlar - Orhan Kemal

Hallerin Esiri - Sedat Anar

Ceza Kanunu, 353. Madde - Tanguy Viel

Doğum Lekesi Gibi Bir Gülümseme - Barış Bıçakçı

İmtiyaz, yahut Cici Kızlara Bir Roman - Sezen Ünlüönen

Yaban Kazı - Ogai Mori

seyir defteri / eylül-kasım 2021

My Life as a Dog (1985): 8/10 

Venom: Let There Be Carnage (2021): 5/10

King Richard (2021): 6/10 

The Kite Runner (2007): 6/10

Beni Çok Sev (2021): 6/10

Paranormal Activity: Next of Kin (2021): 5/10

No Time to Die (2021): 5/10 

Interstate 60: Episodes of the Road (2002): 6/10

The Sisters Brothers (2018): 7/10

Minamata (2020): 5/10

Finch (2021): 5/10 

Profile (2018): 7/10

The Deep House (2021): 5/10

Queenpins (2021): 6/10

The Alpines (2021): 6/10

Double Jeopardy (1999): 5/10

Till Death (2021): 6/10

Dune: Part One (2021): 7/10

Journey to the Center of the Earth (2008): 5/10

The Peanut Butter Falcon (2019): 6/10

Tatil Kitabı (2008): 6/10

Sand Storm (2016): 5/10

A Heart in Winter (1992): 8/10

The Trip (2021): 7/10

Elysium (2013): 6/10

Hush (1998): 5/10

Kin (2021): 5/10

Free Guy (2021): 5/10

Magic (1978): 7/10

Visaaranai (2015): 6/10

No One Gets Out Alive (2021): 4/10

Escape Room: Tournament of Champions (2021): 5/10

Old (2021): 1/10 

Andhadhun (2018): 7/10

Malignant (2021): 5/10

Snatch (2000): 6/10

Cold Mountain (2003): 5/10

--

Trapped (2015– ): 6/10

Bob Ross: Happy Accidents, Betrayal & Greed (2021): 6/10

Clickbait (2021): 7/10 

Squid Game (2021– ): 8/10

Nine Perfect Strangers (2021): 4/10

The Unlikely Murderer (2021): 7/10


Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...