Kılıçdaroğlu ve beraberindekiler 400 kilometreden fazla yol yürüdüler, “mehter marşları” eşliğinde İstanbul’a girdiler. Bravo. İşin doğrusu ben yürüyüşün sonlanacağına hiç inanmıyordum. Hatta o kadar ki, Kılıçdaroğlu yürüyüşü yarım bırakmaz İstanbul’a kadar gelirse bir daha kendisi hakkında ağzımı açmama sözü bile verdim. Yürüyüşe de, Kılıçdaroğlu’na da inanmamak için haklı ve makul sebeplerim olduğunu düşünüyordum, hâlâ da düşünüyorum. CHP’nin toplumsal hareketliliği yaratma, sürdürebilme, memleketin bir kısmında olup bitene karşı kulağının üstüne yatma konusundaki sicili de bu fikrimi destekliyordu. Dolayısıyla ben yürüyüşün başlama sebebi olan Enis
Berberoğlu’nun tutukluluk halinin sona ereceğini, onun hapisten çıkmasıyla da Kılıçdaroğlu’nun “Arkadaşlar, gereken yerlere mesajı verdik, artık olaysız biçimde dağılabiliriz” demesini bekliyordum. Berberoğlu bırakılmadı, Kılıçdaroğlu yürümeye devam etti, ben yanıldım. Bravo.
Sözümü tabii ki tutacağım, CHP için öyle bir söz vermemiştim ama bundan sonra Kılıçdaroğlu için eleştirel tek laf etmeyeceğim. Ama yürüyüşe dair bir iki kelamım var. Çünkü sahiden de bir başka “Yenikapı mutabakatı”yla, “Yenikapı ruhu”yla karşı karşıya gibiyiz (nitekim Kılıçdaroğlu, 15 temmuz anmalarına katılacaklarını da açıkladı): Şahsen en beklemediğim insanlar Kılıçdaroğlu'nu, CHP'yi takdir ediyor; "ne güzel görüntüler" falan diyor; yetmiyor yürüyüşe katılıyor; yetinmiyor “Kemal beyle selfie çektirmeden olmaz” diyor, fotoğraflarını paylaşıyor.
Yürüyüşle ilgili çok yazılıp çizildi ilk günden itibaren: “Toplumdaki adalet arzusunun
yansıması”, “her kesimin ortak paydası”, “muktedire karşı hayır blokunun bir araya gelmesi”, "yeni bir demokrasi cephesinin nüvesi" falan falan… Oysa ben ilk günden itibaren bu söylenenlerin tamamını anlamıyorum, takdir edeceğimiz ne var burada sahiden çözemiyorum. CHP’nin adalet dediği şey “anayasaya aykırı ama evet diyeceğiz” deyip dokunulmazlıklar kaldırılırken vardı, HDP’li vekiller içeri atılırken vardı, memleketin üçüncü büyük partisi susturulurken vardı, memleketin bir kısmı düzlenip şehirler yerle bir edilirken vardı, çocukların kafası sokak ortasında parçalanırken vardı, barış bildirisini imzalayan akademisyenler yerlerde sürüklenirken hep vardı ama CHP’li
milletvekili tutuklanınca bir anda kayboldu öyle mi? Bütün bunlar olup biterken -gerçekten “münferit” diyebileceğimiz- dört-beş vekil dışında ses çıkarmayan, havalara bakan, hatta örtülü destek veren CHP’nin bir anda adalet savaşçısı kesildiğine inanacağız öyle mi? Sanki “yola düş” diye biz demişiz, başını sonunu hesaplamadan yola çıkılmış gibi “Güneşin altında yürüyen bilmem kaç yaşındaki adam, saygı duyacaksınızzzz” duygusallığından gözlerimiz yaşararak yürüyüşü destekleyeceğiz, bunun adı da siyaset yapmak olacak öyle mi? Bu yürüyüşle toplumsal bir değişimin başlayacağına inanan bir kısım “garip”, “duyarlı” İslamcıyla; “Gezi çok iyi niyetle başladı sonra devlet, FETÖ ve kimi uç örgütler tarafından amacından çıkarıldı. Bu nedenle Adalet Yürüyüşü’nde buna asla müsaade etmeyeceğiz” diyen CHP grup başkan vekilleriyle; korteje Kürtler de girecek diye neredeyse korkudan ölecek ulusalcılarla; Suriyelilere ırkçılık yapanlarla bir arada yürüyeceğiz öyle mi? Daha uzatmak gereksiz, buralardan mı çıkacak memleketin susadığı adalet?
Toplumun, muhalefetin büyük bir sıkışma içinde olduğu belli. Fışkıracak bir damar aradığı da. Ama bunun yeri, yurdu sahiden de CHP-Kılıçdaroğlu önderliğinde birleşmek mi? (''Konu parti değil'' falan diyen olmaz diye umuyorum). Çünkü olup bitenin bir tür gaz almadan başka bir şey olmadığı, yine bir grup insanın kendi çalıp kendi oynadığı o kadar belli ki. Mesela yürüyüşçülere karşı pek sakin sessiz olan polisler konu HDP'lilerin yürümesi olunca eski hallerine dönüveriyorlar. Yüksel Caddesi eylemcileri her gün yerlerde sürükleniyor. Nuriye Gülmen ve Semih Özakça için İzmir’den Ankara’ya yürüyüş başlatan Adem Kızılçay, Ankara’ya 30 km kala jandarma tarafından gözaltına alınıyor.
CHP’nin-Kılıçdaroğlu’nun buradan herhangi bir toplumsal dinamik çıkaramayacağını görmek için elde bir sürü veri varken yürüyüşü gazlayıp durmak sadece kendi kendini tatmin, başka da bir şey değil. Maltepe mitinginden sonra ne olacak mesela büyük resimde? Ne değişmiş olacak memleketin gidişatında? Adalet yürüyüşü neye hizmet etmiş olacak? Koca bir hiç. Ki bunun böyle olacağını Kılıçdaroğlu, mealen ''Yani bi şey değişmeyecek ama işte bi kapı açabildiysek...'' diyerek söylüyor. Tabii yok “iktidar korktu”, yok “muhalefet atağa kalktı”, yok “insanımız neyin ne olduğunu gördü” zırvalıklarına inanmaya; “Ülkenin halinden şikâyet edip adalet yürüyüşüne katılmamak için gerekçe olamaz”, “herkes orada”, “toplumsal değişim” demagojilerini sürdürmeye niyetliyseniz başka.
Yalan söylemeyeyim, ben Kemal Kılıçdaroğlu’na ilk zamanlarında epey duygusal yatırım yaptım. Bilhassa ulusalcılarla mücadelesini destekledim, parti içi temizlik faaliyetlerini olumlu buldum; CHP’yi hiç öyle büyük solculuk falan yapmadan eli yüzü düzgün bir sosyal demokrat parti yapabileceğine inandım. Çünkü memleketin büyük ihtiyacı gerçekten eli yüzü düzgün, fikirde ve faaliyette sosyal demokrat bir parti. Fakat adını koyalım, Kemal bey çapsız; Kemal bey çapsız olduğu gibi etrafı daha da çapsız. Bunu türlü vesilelerle zaten sürekli ispatlıyorlar. İşin kötüsü tam da bu noktada: CHP’liler değil CHP dışındaki memleket solcusu, sürekli ve sürekli bunları unutup ''Hadi CHP, bir umut'' diyor. CHP ne yaparsa yapsın, nasıl kötü bir tutum alırsa alsın adeta sürekli açılıp duran bir kredisi var solcular nezdinde. ''Gün artık bunları, eskileri, hataları deşme günü değil'' deniyor mesela sürekli. Neden? (Sözüm gerçekten CHP'li olanlara değil ama lafa gelince CHP'ye sallayıp duranlara, büyük solcu pozu kesenlere bilhassa tabii. Ortamlarda ''CHP'li değilim'' diye takılıp, durumlarda sürekli CHP'li tavrı kesenlere)
Ben bütün bunlara bakınca “Adalet Yürüyüşü” için söylenebilecek tek şeyin “akılsız başın cezasını ayaklar çeker” olduğunu düşünüyorum. Çok mu sert? Çok mu haşin? “Birlik ve beraberliğe en çok ihtiyaç duyduğumuz şu günlerde” çok mu acımasız? Türkiye’de demokrasi blokunun, solun CHP çatısı altında buluşacağının büyük bir safsata olduğunu görmek istemeyenler için öyle olabilir. CHP gerçekten asgari sosyal demokrat değerlere sahip olsa, bunun hakkını biraz verse ülkenin başka türlü olabileceği gerçeği ortada dururken bu partinin artık derde derman olmayacağını anlamak için daha kaç hayal kırıklığı gerekiyor? Sürekli “Oluyor, bu sefer oldu, olacak” deyip geçip giden zamana hiç mi acınmıyor? Yoksa bu kısır döngüdeki konfordan zaten herkes memnun mu?
Böyle karşı çıkışlarda bulunanların yiyeceği küfürlerden, muhtelif yaftalamalardan ve “Daha iyisini sen yap o zaman, bu burnu büyüklükle mümkün değil” laflarından sonra muhatap olacağı soru bellidir: “Peki ne olacak?” Sosyalist solu bir yana koyuyorum ama Türkiye’de sosyal demokrasi temsiliyetinin CHP güdüklüğüne hapsedilmiş olmasının yarattığı sorunları, hatta AKP iktidarını sona erdirmenin tek yolu doğru dürüst, eli yüzü düzgün bir sosyal demokrat alternatif ortaya koymak. Bu, o kadar net ki.
Ülkenin Kürt hareketine burun kıvırmayacak, onlarla yan yana gelmekten gocunmayacak, milliyetçilikle arasına keskin bir çizgi koyacak, emekten yana tutum alacak, “garip” İslamcılarla değil Müslümanlarla temasın önemini bilen, tabusu olmayacak, dünyayı doğru dürüst okuyabilecek, memleketin tarihiyle yüzleşmekten korkmayacak bir parti kurup, taş üstüne taş koymak çok mu imkânsız? Yoksa 400 bilmem kaç kilometre yol yürümek daha mı kolay geliyor? Gerçi Ertuğrul Özkök gibi büyük bir düşünür bile “CHP Mazlumların Partisi mi Oluyor?” diye yazı yazdığına göre keyifler neden bozulsun ki?
Çok umutsuz, karanlık, kötümser düşünceler bunlar, biliyorum; belki bu kadar umutsuz olmayı gerektirecek bir şey de yoktur. Durum sahiden güçlü, kendini yenilemiş bir muhalefetin ortaya çıkması için müsaittir, bilmiyorum. Ama şundan eminim, bu memlekette bir şeylerin değişme ihtimali ancak ve ancak Diyarbakır'da bir dolmuşta klima açma tartışması sırasında geçen şu konuşma gerçek olduğunda söz konusu olabilecek:
Terini pantolonuna silen adam, “Kemal Kılıçdaroğlu bu tarafa doğru yürüsün” dedi. Belki klima açıldığı için canlanmıştı sesi. “Bu tarafa yürüsün, Allah vekil memlekette sorun kalmaz. Ne sıcak kalır ne başka bir şey.”